Intercyza – co to jest, zasady, kiedy warto?

Marzy Ci się małżeństwo, w którym działa intercyza? Świetnie. To ostatnio bardzo popularna forma porządkowania kwestii finansów w małżeństwie. Tylko, czy wiesz na jej temat wszystko? Czy znasz zasady działania intercyzy? Zobacz, jak sporządzić taki dokument i kiedy warto po niego sięgnąć?

Co to jest intercyza?

Z punktu widzenia małżeństwa intercyza jest dokumentem, którego celem jest uregulowanie kwestii majątkowych w małżeństwie. I choć wielu osobom to pojęcie nadal kojarzy się w sposób negatywny, gdzie silniejsza strona nie chce się dać wykorzystać, to jednak jej zastosowanie ma więcej plusów niż się wydaje. 

Celem intercyzy małżeńskiej jest ochrona majątku drugiego małżonka, a w przypadku posiadania dzieci – majątku całej rodziny. Ten dokument w formie aktu notarialnego podpisywany jest u notariusza. 

Pamiętaj, żeby móc powiedzieć, że intercyza jest dobrą opcją lub niefajnym pomysłem – warto zapoznać się z plusami i minusami podpisania intercyzy. 

 

Można zawrzeć intercyzę przedmałżeńską, której zadaniem jest ustalenie zasad podziału majątku między małżonkami. Do jej podpisania wystarczy dowód osobisty.

 

Zanim jednak o tym przeczytasz wcześniej dowiesz się od nas, jakie są formy intercyzy, bo jest ich aż 5. O czym niewiele osób wie! Za chwile odkryjesz też, czym jest majątek osobisty, bo to istotne dla dalszego omówienia zalet posiadania intercyzy.

 

I tu uwaga! Celowo w tym materiale nie znajdziesz sformułowania “rozdzielność majątkowa” jako synonimu intercyzy, który potocznie właśnie w taki sposób funkcjonuje. Dlaczego? Tak się składa, że rozdzielność majątkowa i intercyza to 2 różne pojęcia. Intercyza nie zawsze będzie oznaczała rozdzielność majątkową. I to zapamiętaj w pierwszej kolejności.

Może zainteresuje Cię wpis: Jak się bronić na rozprawie rozwodowej?

Zobacz też: Czy dziecko może odmówić kontaktów z ojcem?

Intercyza – najważniejsze zasady

• Ustalenia powstałe w wyniku intercyzy wchodzą w życie dopiero po jej podpisaniu, więc dopiero od tego momentu chronią małżonków przed np. negatywnymi konsekwencjami błędnych decyzji biznesowych.
• Warunki wynikające z podpisania intercyzy nie działają wstecz, a to oznacza, że nie będzie skuteczna wobec wierzytelności, które powstały przed dniem sporządzenia umowy.
• Warto wiedzieć, że można też zawrzeć intercyzę przedmałżeńską, której zadaniem jest ustalenie zasad podziału majątku między małżonkami. Do jej podpisania wystarczy dowód osobisty.
• Nie zawsze intercyza ogranicza dostęp do majątku drugiego małżonka. Intercyza może również rozszerzyć majątek osobisty małżonków – wszystko zależy od indywidualnych ustaleń.
• Podpisanie intercyzy nie wpływa na dziedziczenie. 

Intercyza a wspólność ustawowa

Art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mówi wyraźnie. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). 

 

Co w takim razie z majątkiem zgromadzonym wcześniej i nieobjętym wspólnością ustawową? Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

 

Warunki wynikające z podpisania intercyzy nie działają wstecz, a to oznacza, że nie będzie skuteczna wobec wierzytelności, które powstały przed dniem sporządzenia umowy.

 

O tym co wchodzi w skład majątku osobistego zaraz przeczytasz, ale najpierw zorientuj się kiedy jest mowa o majątku wspólnym.

 

Przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku obojga małżonków są objęte wspólnością ustawową także w wypadku, gdy zostały nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.

Każdy z małżonków jest uprawniony do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego oraz do korzystania z nich w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez drugiego małżonka. 

 

Co wchodzi w skład majątku wspólnego?

Kiedy mówimy o wspólnym majątku – trzeba wiedzieć, że wchodzi do niego:

• pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
• dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
• środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
• a nawet kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych.

 

Intercyza a majątek osobisty

O tym co wchodzi w skład majątku osobistego przeczytasz w art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Tam wyraźnie wymienione zostały:

 

• przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej 
• przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
• prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
• przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
• prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
• przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
• wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
• przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
• prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
• przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

 

5 form intercyzy, o których być może nie wiesz a powinieneś wiedzieć 

Być może nie wiesz, o tym, że istnieją różny formy intercyzy. I teraz uwaga! Nie każda jej forma stanowi ograniczenie wspólnego majątku małżonków przez zastosowanie rozdzielności majątkowej. O jakich formach mowa? Mamy tutaj:

• umowa, której zadaniem jest rozszerzenie wspólności ustawowej kosztem majątków osobistych małżonków;
• umowa, która ogranicza wspólność ustawową na rzecz majątków osobistych małżonków;
• umowa, która polega na przywróceniu wspólności ustawowej;
• umowa, która wprowadza rozdzielność majątkową;
• umowa, która wprowadza rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków.

Zobacz też: Jak skutecznie bronić się na rozprawie rozwodowej?

Czy istnieją ograniczenia przy podpisywaniu umowy rozszerzającej wspólność?

Tak! Nie można przez umowę majątkową małżeńską rozszerzyć wspólności na:

• przedmioty majątkowe, które przypadną małżonkowi z tytułu dziedziczenia, zapisu lub darowizny;
• prawa majątkowe, które wynikają ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
• prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
• wierzytelności z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, o ile nie wchodzą one do wspólności ustawowej, jak również wierzytelności z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;
• niewymagalne jeszcze wierzytelności o wynagrodzenie za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej każdego z małżonków.

 

Pewnie zastanawiasz się teraz nad tym co dzieje się w momencie, gdy ustanie wspólność? Wtedy udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Co to dokładnie oznacza? 

W razie umownego ustanowienia rozdzielności majątkowej, każdy z małżonków zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i majątek nabyty później. Każdy z małżonków zarządza samodzielnie swoim majątkiem.

Przeczytaj też: Jakie pytania padają na rozprawie rozwodowej?

Rozdzielność majątkowa ustanowiona przez sąd

Powinieneś wiedzieć, że z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Może jej także żądać wierzyciel jednego z małżonków, jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków. Zdziwiony? Warto to zapamiętać. 

 

Co jest jeszcze szalenie ważne? Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

Może zainteresuje Cię wpis: Jak udowodnić, że ojciec nie interesuje się dzieckiem?

Kiedy mówimy o ustanowieniu rozdzielności majątkowej przez sąd na żądanie jednego z małżonków, to trzeba wiedzieć, że ta rozdzielność nie wyłącza zawarcia przez małżonków umowy majątkowej małżeńskiej. 

 

Co jest bardzo ważne? Jeżeli rozdzielność majątkowa została ustanowiona na żądanie wierzyciela, małżonkowie mogą zawrzeć umowę majątkową małżeńską po dokonaniu podziału majątku wspólnego lub po uzyskaniu przez wierzyciela zabezpieczenia, albo zaspokojenia wierzytelności, lub po upływie trzech lat od ustanowienia rozdzielności.

Rozdzielność majątkowa z mocy prawa

Rozdzielność majątkowa powstaje z mocy prawa, w razie ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków. W razie uchylenia ubezwłasnowolnienia, a także umorzenia, ukończenia lub uchylenia postępowania upadłościowego, między małżonkami powstaje ustawowy ustrój majątkowy.

 

Rozdzielność majątkowa a separacja

Trzeba wiedzieć, że orzeczenie separacji powoduje powstanie między małżonkami rozdzielności majątkowej. Z chwilą zniesienia separacji powstaje między małżonkami ustawowy ustrój majątkowy. Na zgodny wniosek małżonków sąd orzeka o utrzymaniu między małżonkami rozdzielności majątkowej.

 

Istnieją różny formy intercyzy. I teraz uwaga! Nie każda jej forma stanowi ograniczenie wspólnego majątku małżonków przez zastosowanie rozdzielności majątkowej.

 

Intercyza – kiedy warto ją zrobić?

Wiele osób, zanim zastanowi się nad tym “kiedy”, najpierw analizuje “czy” warto zawrzeć intercyzę. Oto lista sytuacji, które najczęściej skłaniają ludzi do podpisania intercyzy. To też lista plusów, które pojawiają się w kontekście rozmów na temat intercyzy.

1. Jeżeli zależy Ci na ochronie majątku drugiego małżonka i zabezpieczeniu interesów rodziny.
2. Jeżeli chcesz zabezpieczyć współmałżonka przed negatywnymi konsekwencjami waszych decyzji biznesowych.
3. Jeżeli spodziewasz się sytuacji, w której biznes jest na tyle ryzykowny, że istnieje duża szansa na to, że któregoś dnia wierzyciele zapukają do Waszych drzwi. Co wtedy? Każdy z małżonków będzie odpowiadał samodzielnie za zaciągnięte przez siebie zobowiązania – prócz sytuacji, w której zaciągnięto zobowiązania mające służyć w celu zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny.
4. Jeżeli małżonkom bardzo zależy na niezależności w dysponowaniu majątkiem i oboje chcą uniknąć trudnych rozmów o podziale w przypadku rozwodu.

Minusy intercyzy

Kiedy mówimy o minusach intercyzy zawsze pojawia się wątek związany z rozliczeniem wspólnego podatku. W takiej sytuacji małżonkowie nie mogą razem złożyć zeznania podatkowego. 

 

Podsumowując.

Teraz już wiesz, czym jest intercyza, jak powszechnie jest postrzegana i kiedy warto się nią zainteresować, by wdrożyć w życie taki dokument u siebie. Poznałeś też różnicę między pojęciem intercyza a pojęciem rozdzielność majątkowa. Wiesz też, że można się nią posługiwać przed i w trakcie małżeństwa. A jeśli chciałbyś omówić indywidualnie kwestię intercyzy i ewentualnego rozwodu – koniecznie skorzystaj z porady prawnej w Kancelarii w Katowicach, lub umów się z nami online. Do usłyszenia!