Rozwód sam w sobie jest trudnym i emocjonalnie wyczerpującym doświadczeniem. Kiedy jednak w grę wchodzi uzależnienie jednego z małżonków – czy to od alkoholu, narkotyków, hazardu, czy innych substancji lub zachowań – sytuacja staje się jeszcze bardziej złożona. Osoba decydująca się na rozwód z uzależnionym partnerem często staje przed koniecznością ochrony nie tylko siebie, ale i wspólnych dzieci – zarówno emocjonalnie, jak i prawnie. W takiej sytuacji ważne jest nie tylko skuteczne przeprowadzenie procesu rozwodowego, ale także zabezpieczenie interesów całej rodziny na przyszłość.
Uzależnienie jako przesłanka rozwodu z orzeczeniem o winie
Zgodnie z polskim prawem, rozwód może być orzeczony zarówno z winy jednego z małżonków, jak i bez orzekania o winie. W przypadku uzależnienia, warto rozważyć złożenie pozwu z żądaniem orzeczenia wyłącznej winy osoby uzależnionej. Sąd bierze pod uwagę, czy dana postawa uniemożliwia dalsze wspólne pożycie. Uzależnienie, które prowadzi do zaniedbywania obowiązków rodzinnych, przemocy, braku zabezpieczenia potrzeb materialnych czy emocjonalnych rodziny, może być podstawą do przypisania winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego.
Z perspektywy osoby składającej pozew, orzeczenie o winie może mieć konkretne skutki – np. możliwość żądania alimentów na własną rzecz, jeśli po rozwodzie nastąpi pogorszenie sytuacji życiowej. Co ważne, w postępowaniu rozwodowym sąd może badać skalę i wpływ uzależnienia na funkcjonowanie rodziny, dlatego warto gromadzić dowody – dokumentację medyczną, zeznania świadków, notatki policyjne czy opinie biegłych.
Zabezpieczenie dzieci – priorytet w postępowaniu rozwodowym
Najważniejszym aspektem rozwodu z osobą uzależnioną jest ochrona wspólnych dzieci. Sąd w wyroku rozwodowym orzeka o władzy rodzicielskiej, miejscu zamieszkania dziecka oraz kontaktach z rodzicem, który nie będzie sprawował codziennej opieki. W przypadku, gdy jeden z rodziców jest uzależniony, istnieje realne ryzyko, że kontakty z dzieckiem mogą zagrażać jego bezpieczeństwu. W takiej sytuacji warto złożyć wniosek o ograniczenie lub całkowite zawieszenie kontaktów – czasem nawet o ich odbywanie się wyłącznie w obecności kuratora.
Sąd w takiej sprawie kieruje się przede wszystkim dobrem dziecka, dlatego wskazane jest przedstawienie konkretnych dowodów na to, że osoba uzależniona nie radzi sobie z odpowiedzialnością rodzicielską. Może to być dokumentacja leczenia odwykowego, notatki interwencji policji, zaświadczenia ze szkoły, opinie psychologa dziecięcego czy relacje innych członków rodziny.
W niektórych przypadkach konieczne może być również wystąpienie z osobnym wnioskiem o pozbawienie władzy rodzicielskiej – szczególnie, gdy zachowanie osoby uzależnionej rażąco zagraża dobru dziecka.
Majątek i zabezpieczenie finansowe po rozwodzie
W rodzinach, gdzie występuje problem uzależnienia, kwestia majątkowa bywa skomplikowana. Osoba uzależniona może prowadzić do strat finansowych, zaciągać długi, sprzedawać wspólny majątek czy żyć na koszt rodziny. Warto więc rozważyć wniosek o rozdzielność majątkową – jeszcze przed rozwodem lub w jego toku. Pozwala to zabezpieczyć majątek drugiego małżonka i zapobiec dalszemu zadłużaniu wspólnego gospodarstwa.
Po rozwodzie sąd może również orzec alimenty nie tylko na dzieci, ale także – w uzasadnionych przypadkach – na byłego małżonka. Jeżeli osoba uzależniona zostanie uznana za wyłącznie winną rozpadu małżeństwa, może zostać zobowiązana do łożenia na utrzymanie byłego partnera, jeśli rozwód pogorszył jego sytuację materialną.
Emocjonalne i prawne wsparcie – nie jesteś sam(a)
Rozwód z osobą uzależnioną to nie tylko batalia prawna, ale i ogromne obciążenie psychiczne. Warto w tym czasie zadbać o wsparcie – zarówno psychologiczne, jak i prawne. Dla wielu osób rozmowa z terapeutą, dołączenie do grupy wsparcia czy kontakt z organizacją pomagającą rodzinom osób uzależnionych jest pierwszym krokiem do odzyskania kontroli nad własnym życiem.
Z kolei doświadczony prawnik pomoże opracować strategię działania – od zabezpieczenia dzieci, przez kwestię kontaktów, po podział majątku i alimenty. Kluczowe jest, by nie działać impulsywnie, lecz w sposób przemyślany i zgodny z interesem swoim oraz dzieci.
Podsumowanie
Rozwód z osobą uzależnioną to trudne, ale możliwe do przejścia doświadczenie. Kluczowe jest podejście oparte na faktach, wsparciu oraz dobrze przygotowanej argumentacji prawnej. Zabezpieczenie dzieci i własnego bezpieczeństwa – finansowego i emocjonalnego – powinno być priorytetem. Choć każda sprawa jest inna, jedno pozostaje pewne: warto walczyć o swoje prawa i nie bać się sięgnąć po profesjonalną pomoc.